UL. NARUTOWICZA 8 i 10

Adres : ul. Narutowicza 8 i 10

   Pod tymi adresami znajdowała się działka rozciągająca się między Zielonym Rynkiem a Seraczem od ul. Szkolnej. Głównym obiektem na tej działce był młyn zbożowy, którego budynek przetrwał do obecnych czasów.

   Został on zbudowany w 1907 roku i był o połowę mniejszy od obecnego.  Jego starsza część znajduje się od strony Zielonego Rynku. W tym czasie był on współwłasnością Chaima Zelmana Leedera oraz S. Jerozolimskiego, który wcześniej prowadził fabrykę wód mineralnych i gazowanych. Na początku lat dwudziestych młyn został rozbudowany w kierunku Seracza a od strony podwórza postawiono przybudówkę na silnik. Długość młyna wynosiła wtedy prawie 30 metrów. Właścicielem rozbudowanego młyna był Abram Lejb Leeder syn wcześniejszego współwłaściciela

   Od 1928 roku firma przyjęła nazwę „Mławskie Zakłady Młynarskie” i funkcjonowała pod adresem ul. Szkolna 3. Nowymi współwłaścicielami młyna zostali : Abram Lejb Leeder, Łaja Mundlak, Jakub Leeder, Dora Blum oraz Sura Leeder.

   Dyrektorem młyna został Józef Mundlak a jego zastępcą Majer Kanarek. W takim składzie przetrwali do wybuchu wojny. Kapitał zakładowy firmy wynosił 10000 zł. W młynie było zatrudnionych 3 urzędników i 17 robotników, którzy produkowali mąkę żytnią i pszenną, otręby oraz kaszę jęczmienną i gryczaną. Surowce do produkcji kupowane były bezpośrednio od rolników z pominięciem pośredników, za co Żydzi trudniący się pośrednictwem mieli duże pretensje do właścicieli młyna. Poza produkcją zakład przyjmował walce młyńskie do ryflowania.

   W latach trzydziestych wraz z rozwojem zakładu budynek młyna został rozbudowany o kolejną część w kierunku Seracza a jego długość wzrosła o 10 metrów. W takiej bryle istnieje do dzisiaj.

   Młyn w latach trzydziestych posiadał już nowy adres ul. Narutowicza 10 natomiast pod sąsiednim adresem pod numerem 8 znajdowało się biuro i skład fabryczny warszawskiej firmy „Terebenthen” zajmującej się handlem materiałami do krycia i konserwacji dachów papowych w tym filcu gumolitowego.

   Właścicielem zakładu był dyrektor młyna Józef Mundlak, który w 1938 roku założył własną fabrykę papy dachowej pod nazwą „Negalit”.

   Wcześniej na tym terenie w latach dwudziestych znajdowały się dwa drewniane spichlerze usytuowane przy ulicy a własne biuro handlowo-ekspedycyjne prowadzili bracia Alter handlując zbożem. Głównym budynkiem w tej części działki był drewniany dom kryty dachówką, którego szczyt znajdował się od ul. Zielony Rynek.

   W kwietniu 1946 roku młyn Leedera i Mundlaka przeszła na własność państwa zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 kwietnia 1946 roku (Dz.U.R.P. nr 17 poz. 114).