UL. ŻEROMSKIEGO 10

Adres : ul. Żeromskiego 10

  Narożna secesyjna kamienica u zbiegu ul. Żeromskiego i ul. Żwirki została zbudowana około 1910 roku przez szewca Mikołaja Cybulskiego, który dorobił się na wykonaniu w 1902 roku dużej ilości obuwia zamówionego przez miasto Kristiania ( obecnie Oslo – stolica Norwegii ). Była to jedna z ładniejszych kamienic przedwojennej Mławy ozdobiona charakterystyczną figurą alegoryczną od strony ul. Żeromskiego.

  Przed pierwszą wojną światową właściciel prowadził w tym budynku pracownię obuwniczą natomiast w parterowej części budynku znajdowały się lokale do wynajęcia na sklepy. Największym wzięciem cieszył się lokal narożny, w którym swoją księgarnię otworzył Jan Kobyliński.

  W 1913 roku na miejscu księgarni zostaje otworzony nowy sklep bławatny Stowarzyszenia Spółdzielczego „Swój”, którego założycielem był członek zarządu stowarzyszenia Zygmunt Czapski. W 1921 roku po połączeniu dwóch stowarzyszeń spółdzielczych „Swój” i „Spójnia” powstało Mławskie Stowarzyszenie Spożywców i pod taką nazwą sklep funkcjonował do 1932 roku. Następny sklep w tym miejscu przetrwał do wybuchu drugiej wojny światowej i należał do Wacława Wróblewskiego. Był to sklep kolonialny ze sprzedażą win i wódek.

  W 1917 roku właściciel budynku Mikołaj Cybulski wraz z majstrem ślusarskim Karolem Żuchniewskim i innymi urządzili w jednym z lokali gospodę rzemieślniczą, w której znajdowała się czytelnia, gdzie młodzież grywała w szachy lub domino. Sklepy od strony ul. Żeromskiego w latach dwudziestych posiadały numer 7, a od strony ul. Żwirki jeszcze, jako ul. Działdowska numer 20. Na początku lat trzydziestych numeracja budynków uległa zmianie numery parzyste zmieniono na nieparzyste i odwrotnie na wszystkich ulicach w Mławie. Od tego momentu budynek ma dwa nowe adresy ul. Żeromskiego 10 i ul. Żwirki 13.

Szkic kamienicy u zbiegu dwóch ulic z nowymi adresami

  Wracając do sklepu od ul. Żeromskiego to w latach dwudziestych mieścił się tam sklep galanteryjny Anny Olędzkiej, która oprócz sklepu prowadziła w podwórzu wytwórnię kołder i bielizny. Od połowy lat trzydziestych nowym właścicielem sklepu galanteryjnego pod nazwą „Janina” został Antoni Brym. Wcześniej obok tego sklepu H. Lichtenstein prowadził kolekturę Polskiej Loterii Państwowej.

  Nad sklepem oprócz mieszkań znajdował się lokal Związku Pracowników Rolnych. Sklepy znajdowały się również od strony ul. Żwirki. W latach dwudziestych mieściły się tu: magazyn ubiorów męskich Jana Jabłońskiego, restauracja Leokadii Lipińskiej, hurtownia towarów bławatnych i kolonialnych Towarzystwa Kupców Polskich oraz księgarnia Zygmunta Milewskiego a następnie Genowefy Kierskiej. Pod koniec lat trzydziestych na krótki czas otworzył w tym miejscu sklep galanteryjny przybyły z Działdowa B. Januszewski następnie przeniósł go na Stary Rynek.

  Lokale na wyższych kondygnacjach były wynajmowane różnym instytucjom. Miały tu swoje siedziby Towarzystwo Wzajemnego Kredytu, Centrala handlowa Sejmiku Mławskiego (Polski Skład Materiałów Budowlanych), Towarzystwo Kupców Polskich (początek lat 20-tych), redakcja i administracja „Gazety Mławskiej”, Żydowska Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza „Poalej Syjon” oraz Związek Rzemieślników Chrześcijan (lata 30-te). Poza nimi w tej części budynku miał swoje mieszkanie kupiec zbożowy Fiszel Frenkiel.

Podczas ostrzału Mławy we wrześniu 1939 roku budynek został spalony i uszkodzony a w 1940 roku rozebrany.